Câu chuyện của một phụ huynh
Tối hôm trước, đứa cháu học lớp 3 của tôi gọi điện sang nhờ giải bài toán nâng cao. Cụ thể như sau: "Ba xe gạo nhiều hơn xe số 3 là 97 bao, xe số 2 ít hơn xe số 1 là 7 bao. Hỏi xe số 1 có mấy bao gạo?"
Sau một hồi suy nghĩ giải thế nào bằng các phương pháp lớp 3 được học, tôi đưa cho cháu lời giải, nhưng cháu bé cứ khăng khăng: "Không phải đâu chú ơi, cô giáo cháu giải ngắn lắm. Chỉ cần lấy 97 + 7 rồi tất cả chia cho 2 là ra xe 1". Tôi ngớ cả người ra, nhưng thực tế là kết quả đó đúng. Tôi hỏi: "Cháu có biết tại sao lại giải thế không?”. Cháu bé đáp: "Cháu cũng chẳng hiểu, đây là bài nâng cao, cô bảo chỉ cần biết thế là được".
Tôi chẳng thể nào hiểu nổi cô giáo cháu sẽ giải thích với các cháu ra sao, vì nhiều vị phụ huynh nghe xong cũng lắc đầu: "Chẳng có nguyên tắc gì cả, cứ giải là giải". Đây thật ra là lối tư duy mà có lẽ phải học sinh lớp 8, 9 hoặc hơn thế mới có thể hiểu.
Hôm sau, ngồi lai rai với bố cháu bé, chúng tôi lại nói chuyện về bài toán hôm qua của cháu. Bố cháu bé rất bức xúc: "Nói thật với chú chứ bây giờ tôi chẳng hiểu người ta dạy kiểu gì nữa. Vứt đùng ra một cách giải mà đến tôi đọc mãi cũng không hiểu tại sao lại làm được như thế, nói gì đến con tôi. Tối nay tôi phải gọi điện để hỏi cô giáo xem cô ta giải kiểu gì. Học kiểu này khác gì chơi... trốn tìm."
Tôi vội vàng can ông anh: "Em xin anh, bỏ qua đi. Mình làm khó người ta, người ta lại trù úm con mình. Ngày trước cũng tại bố mình hay vặn vẹo cô giáo mà cứ nhè bài khó cô gọi mình lên bảng rồi bị điểm kém, chả dại."
Ông anh nhăn nhó: "Tôi biết, nhưng yên tâm. Ngày trước mấy lần đi họp phụ huynh tôi cũng đưa vấn đề này ra, tại sao lại giảng dạy cái kiểu đấy, khó đến mấy thì mình cũng phải hiểu chứ. Tôi còn đưa một bài toán thắc mắc, cô giáo cũng chỉ giảng qua loa, chẳng ai hiểu gì, mọi người cười ồ cả lên. Sau cuối, cô giáo kết luận: "Bây giờ phải học như thế, bác ạ”...
Các ý kiến trao đổi sau khi đọc câu chuyện
Ý kiến 1: Vụ này cũng có nhiều người hỏi mình. Mình nghĩ là ở lớp ba, các em giải bài này bằng cách vẽ sơ đồ đoạn thẳng. Mình cũng trình bày hướng suy nghĩ và cách giải quyết cho các vị phụ huynh (dù mình chưa dạy tiểu học bao giờ. Liều!).
Xem xong, các vị cũng dịu được phần nào nhưng lại phát biểu: "Bài toán gì kì cục: Ba xe gạo nhiều hơn xe số 3 là 97 bao, đáng lẽ chỉ nên cho tổng hai xe gạo là 97 bao thôi, và cách giải tự nhiên hơn (nhưng dài hơn) là tìm số bao gạo của xe thứ hai.
Chỗ này mình không biết phải giải thích như thế nào. Mình nói chắc là do học sinh đã thực hiện dạng này nhiều lần nên bài này là dạng phát triển thêm.
Họ nói bài toán không thực tế, tối nghĩa, đánh đố. Nói chung họ chưa thỏa mãn.
Ý kiến 2: Câu chuyện này hôm trước em cũng đọc trên báo, đọc xong thấy chướng quá nên viết một bài phản hồi trên mạng. Kể ra thì bài này với lớp 3 thì hơi khó. Nhưng đến 2 ông bố phải phát biểu "không hiểu được tại sao" thì buồn cười thật.
Ba xe gạo nhiều hơn xe số 3 là 97 bao nghĩa là tổng số bao ở xe số 1 và số 2 là 97 bao.
Vì xe số 2 ít hơn xe số 1 là 7 bao, nên nếu xe số 2 thêm 7 bao nữa thì bằng xe số 1. Lúc này tổng số bao ở 2 xe sẽ là (97 + 7). Thế rồi đem chia cho 2 là ra chứ còn gì nữa.
Hai ông bố đến mấy ngày sau vẫn chưa hiểu ra, rồi lại phải cho lên báo thì thật là hơi quá!
Lời bàn thêm
- Cô giáo cần phải dẫn dắt học sinh để dẫn đến tìm ra lời giải, chứ không chỉ nhằm vào việc đưa ra lời giải để học sinh ghi lại. Nếu học sinh không hiểu thì mục đích dạy học là chưa đạt. Tránh việc học sinh bắt chước máy móc mà không hiểu. Khi đó kiến thức cũng không có và năng lực cũng không phát triển được gì.
- Hai phụ huynh không hiểu được tại sao cô làm như thế thì chắc có sự cường điệu cho câu chuyện cho hấp dẫn và đẩy phản ứng lên cao mà thôi (trừ trường hợp 2 phụ huynh quên tất cả những gì được học ngày xưa).
- Bài toán cho "Ba xe gạo nhiều hơn xe số 3 là 97 bao" đâu phải là kì cục. Chắc cô giáo (hoặc tác giả của bài toán) muốn học sinh phải suy luận "Ba xe gạo là có cả xe thứ 3 nên số bao của 3 xe chở hơn xe thứ ba chính là tổng số bao mà xe 1 và xe 2 chở". Đây cũng là điều thú vị của bài toán khi dành cho lớp 3 mà các phụ huynh nghĩ là "kì cục". Nếu cho luôn "tổng số bao của hai xe gạo là 97 bao" thì là bài toán dạng chuẩn: tìm 2 số biết tổng và hiệu. Còn theo cô giáo thì muốn là "nâng cao".
- Qua câu chuyện cũng muốn các thầy cô và phụ huynh lưu ý thêm khi dạy trò hoặc các con học, để tránh những "va chạm" không nên có.
Theo Diễn đàn Toán học
Tham khảo: https://bigschool.vn/cau-chuyen-ve-giai-mot-bai-toan-lop-3